Koolhydraten zijn macrovoedingsstoffen. Net als de andere macrovoedingsstoffen geven deze het lichaam energie. Maar ze doen meer dan alleen dat. Ook geven bepaalde koolhydraten een zoete smaak aan onze voeding. Koolhydraten zijn op te delen op twee manieren, namelijk als enkelvoudig of meervoudig, en als verteerbaar of onverteerbaar. De verteerbare koolhydraten kunnen verteerd worden en dus worden opgenomen door het lichaam. Het lichaam kan deze dan inzetten als een energiebron. Dit is echter niet het geval voor de niet-verteerbaren koolhydraten. Omdat deze niet opgenomen kunnen worden kunnen ze ook niet dienen als energiebron, maar zijn ze wel belangrijk voor de functie van onze darmen. De koolhydraten die bestaan uit slechts één suikermolecuul worden gecategoriseerd als enkelvoudige koolhydraten. Wanneer ze bestaan uit meerdere suikermoleculen noemen we dit meervoudig. Suiker, zetmeel en vezels zijn vormen van koolhydraten.
Suikers zijn eenvoudige koolhydraten. Deze zijn makkelijk verteerbaar en geven vrijwel direct energie aan het lichaam. Daarbij geven ze een zoete smaak aan ons eten. Voorbeelden van suikers in voeding zijn;
Zetmeel is een complex koolhydraat, deze vormt namelijk lange ketens van eenvoudige suiker die door het lichaam in stukjes worden gebroken. Zetmeel dient voornamelijk als opslagbron voor energie en geeft dus geen direct effect. Zetmeel heeft in tegenstelling tot suiker geen zoete smaak.
De onverteerbare koolhydraten worden ook wel vezels genoemd. Dit zijn de koolhydraten die niet kunnen worden verteerd door de dunne darm. Hierdoor geven deze koolhydraten niet direct energie. Wel zijn ze belangrijk voor de darmwerking. Doordat de maag er na consumptie van voedingsvezels langer over doet om zich te legen heb je langer een verzadigd gevoel. Hierdoor hoef je minder snel opnieuw iets te eten en krijg je minder snel zin in een snack. Ook zorgen ze ervoor dat glucose langzamer wordt afgegeven aan het bloed, waardoor het energieke gevoel langdurig is en niet uit een korte piek bestaat. Je bloedsuiker blijft stabieler.
Koolhydraten zijn belangrijk voor ons lichaam omdat ze ons voorzien van energie maar vooral voor de rode bloedcellen en de hersenen zijn ze erg belangrijk. De hersenen kunnen niet functioneren zonder de koolhydratenvorm glucose. Ook kunnen ze het risico op hart- en vaatziekten verminderen.
Wanneer je te weinig koolhydraten eet zal het lichaam eiwitten gaan gebruiken als energiebron. Eiwitten heb je echter nodig voor tal van andere functies van het lichaam, waaronder spierbehoud, herstel en opbouw. Het eten van te weinig koolhydraten kan dus negatieve effecten hebben op je spiermassa. Wanneer je te veel koolhydraten eet kan dit ook een negatief effect hebben. Koolhydraten worden door het lichaam opgeslagen in de spieren en de lever. Deze hebben echter een beperkte capaciteit en kunnen “verzadigd” raken. Wanneer dit gebeurt zal het lichaam overige koolhydraten omzetten en opslaan als vet om de energie niet verloren te laten gaan. Koolhydraten brengen hiermee het risico op overgewicht en diabetes type 2 met zich mee wanneer ze in grote hoeveelheden worden geconsumeerd.
Koolhydraten vind je in tal van producten. Het wordt geadviseerd om slechts koolhydraten uit goede bronnen te consumeren. Goede bronnen voor koolhydraten zijn volkoren producten zoals volkoren brood en pasta. Ook aardappels, peulvruchten, groenten en fruit worden gezien als een gezonde bron voor koolhydraten. Producten met koolhydraten die negatieve effecten kunnen hebben op ons lichaam en onze gezondheid zijn frisdrank, snoep, koekjes en vruchtensappen met veel toegevoegde suikers.
